Cumhuriyetimizin ilk madeni parası 1924 senesinde tedavüle sürülen 5 ve 10 Kuruşlar ile 100 Para'dır. Dikkat etmek gerekir ki, harf inkilabının gerçekleştiği 1928 senesinden önceki bir zaman diliminden söz etmekteyiz. Dolayısıyla, ilk madeni paralarımızdaki yazı ve rakamlar Arap harfleri ile basılmıştır.
İlk madeni paralarımız 3 adet 5,10 Kuruş ve 100 Para olarak basılıp, piyasaya sürüldükten 1 yıl sonra da 25 Kuruşlar basılmıştır. Nikel maddesinden üretilen 25 Kuruşlara Nümismatik dünya "Manda Gözü" ismiyle de atıfta bulunmaktadır.
Harf inkilabını takiben, Latin alfabesi kullanılarak basılan ilk paramız, 1934 tarihli 100 Kuruş'tur. 830 ayar gümüşten imal edilmiştir. Baskı adedi 718.000'dir. Dizaynı en çok beğenilen madeni paralarımızın başında yer alır. Bu paranın üzerinde yer alan Atatürk portresi özel olarak tasarlanmıştır. Tasarım, ünlü gravürcü MedKaley'e aittir. Londra darphanesinin gravürcüsü olan MedKaley'in tasarımı, Türk Madeni Para Koleksiyonları için çok farklı ve çok özel bir parayı bizlere kazandırmıştır.
İlk delikli paralarımız ise 1947 senesinde basılmıştır. 1 Kuruş'luk nominallerden oluşan bu ilk delikli para deneyiminde, tercih edilen metal pirinçtir. Ardından 1948 senesinde 1/2 Kuruşlar basılmıştır. 1/2 Kuruş çok az adette basılmıştır ve dolayısıyla, günümüzde T.C.Madeni Para Koleksiyonları'nın en nadir parçalarından bir tanesidir.
Bir farklı dizayn da, 1938 senesinde basılmaya başlanan ve 1944 senesine kadar basılmış, tırtıklı 1 Kuruşlardır. Malzemesi nikel ve bakır karışımıdır. Paranın çok ilginç bir tasarımı vardır. Kenarı, 12 dilimlidir.
1940-42 arasında kullanılan 10 Para ise, Cumhuriyet tarihimizde kullanılan madeni paralar arasında özel bir yere sahiptir. Nadirliği yoktur, bolca çıkar.
1 ve 5 Kuruşları 1977 senesine kadar kullanan Türkiye Cumhuriyeti, 25 Kuruşu 1979 senesine, 50 Kuruşu 1980 senesine kadar kullanmıştır. 2 1/2 Lira da, madeni paralarımız arasında kullanılan bir değerdir ve ilk olarak 1960 senesinde basılmıştır. İlk 5 Lira ise 1974 senesinde basılmıştır.
Cumhuriyetimizin 75. yılında basılmış en büyük madeni para küpürü 50.000 TL idi, 2004 senesinde 250.000 TL ile tanışan Türkiye Cumhuriyeti 2005'ten bu yana hepimizin bildiği kuruşlara geri dönmüştür.
R.Mert ERDUMLU (Ekim, 2011 - Cumhuriyet Dönemi Madeni Paralarımız ile ilgili Temel Bilgiler)
İlk madeni paralarımız 3 adet 5,10 Kuruş ve 100 Para olarak basılıp, piyasaya sürüldükten 1 yıl sonra da 25 Kuruşlar basılmıştır. Nikel maddesinden üretilen 25 Kuruşlara Nümismatik dünya "Manda Gözü" ismiyle de atıfta bulunmaktadır.
Harf inkilabını takiben, Latin alfabesi kullanılarak basılan ilk paramız, 1934 tarihli 100 Kuruş'tur. 830 ayar gümüşten imal edilmiştir. Baskı adedi 718.000'dir. Dizaynı en çok beğenilen madeni paralarımızın başında yer alır. Bu paranın üzerinde yer alan Atatürk portresi özel olarak tasarlanmıştır. Tasarım, ünlü gravürcü MedKaley'e aittir. Londra darphanesinin gravürcüsü olan MedKaley'in tasarımı, Türk Madeni Para Koleksiyonları için çok farklı ve çok özel bir parayı bizlere kazandırmıştır.
İlk delikli paralarımız ise 1947 senesinde basılmıştır. 1 Kuruş'luk nominallerden oluşan bu ilk delikli para deneyiminde, tercih edilen metal pirinçtir. Ardından 1948 senesinde 1/2 Kuruşlar basılmıştır. 1/2 Kuruş çok az adette basılmıştır ve dolayısıyla, günümüzde T.C.Madeni Para Koleksiyonları'nın en nadir parçalarından bir tanesidir.
Bir farklı dizayn da, 1938 senesinde basılmaya başlanan ve 1944 senesine kadar basılmış, tırtıklı 1 Kuruşlardır. Malzemesi nikel ve bakır karışımıdır. Paranın çok ilginç bir tasarımı vardır. Kenarı, 12 dilimlidir.
1940-42 arasında kullanılan 10 Para ise, Cumhuriyet tarihimizde kullanılan madeni paralar arasında özel bir yere sahiptir. Nadirliği yoktur, bolca çıkar.
1 ve 5 Kuruşları 1977 senesine kadar kullanan Türkiye Cumhuriyeti, 25 Kuruşu 1979 senesine, 50 Kuruşu 1980 senesine kadar kullanmıştır. 2 1/2 Lira da, madeni paralarımız arasında kullanılan bir değerdir ve ilk olarak 1960 senesinde basılmıştır. İlk 5 Lira ise 1974 senesinde basılmıştır.
Cumhuriyetimizin 75. yılında basılmış en büyük madeni para küpürü 50.000 TL idi, 2004 senesinde 250.000 TL ile tanışan Türkiye Cumhuriyeti 2005'ten bu yana hepimizin bildiği kuruşlara geri dönmüştür.
R.Mert ERDUMLU (Ekim, 2011 - Cumhuriyet Dönemi Madeni Paralarımız ile ilgili Temel Bilgiler)
Sayın Mert Erdumlu bey bir çok yerde araştırıp yanınıtığını bulamadığım bir soruyu size yöneltmekistiyoru; darphane kayıtlarına göre 1948 yılında basılan 1/2kuruş adedi sadece 250 oysa aynı sene basılan 1 kurş ise 24 milyon adet basılmış. Her iki para arasındaki basım adedi uçurumunun nedenini hiçbiryerde bulamadım. Bir paradan 250 adet basmanın mantığı nedir? Hatıra paralarının dahi 2000 tane basıldığını düşünürsek tek mantıklı açıklama kalıbın bozulması çalınması gibi absürd sebepler olabiliyor. Bu konuda bizi bilgilendirirseniz çok mutlu olurum. Saygılarımla
YanıtlaSilSevgili dostum o konuyu ben de araştırdım darphane kayıtlarına göre 1948 delikli yarım kuruş 150 bin adet sarp edilmiş ancak piyasaya verilmemuştir ancak buna rağmen paraya kıyarsaniz bulabiliyorsunuz
YanıtlaSil